کوپلینگ چیست؟
انواع کوپلینگ ها در صنعت کدامند؟
به نظر شما موارد کاربرد و استفاده‌های کوپلینگ کدامند؟
کوپلینگ چیست به صورت یک المان مکانیکی معرفی شده است که در آن دو شفت یا محور به یکدیگر اتصال دارند و به این طریق تاور می‌تواند از یکی از شفت‌ها به دیگری انتقال پیدا کند. کوپلینگ ها تنوع بالایی دارند و بین آنها تفاوت‌های زیادی وجود دارد، به همین دلیل جهت استفاده از انواع کوپلینگ‌ها ابتدا باید با نوع آن آشنایی داشته و آن را متناسب با فعالیتی انتخاب کنید که قصد استفاده از کوپلینگ را دارید.
اما به راستی نحوه کار کوپلینگ‌ها به چه شکلی است و چگونه می‌توان به طرز درستی از انواع کوپلینگ‌ها استفاده کرد؟
در این مقاله کوپلینگ و انواع آن در صنعت را بررسی می کنیم.
آشنایی با کوپلینگ
گفتیم که کوپلینگ به صورت یک المان مکانیکی تعریف می‌شود که دارای دو شفت یا محور است، یعنی می‌تواند به وسیله همین شفت‌ها گشتاور را از شفتی به شفت دیگری انتقال دهد. تنوع بین کوپلینگ‌ها بسیار بالا می‌باشد و وظایف مختلفی را بر عهده دارند، موارد زیر جز وظایف اصلی کوپلینگ ها می باشد:
انتقال قدرت
اصلی‌ترین و مهم‌ترین دلیل استفاده کردن از کوپلینگ انتقال قدرت می‌باشد. در این وسیله شفت متحرک و شفت پیشران به یکدیگر اتصال دارند، چون تولید کردن دستگاهی با یک شفت کار دشواری است،
از همین رو از کوپلینگ برای انتقال قدرت استفاده می‌کنند، چون بدون چنین وسیله‌ای باید برای طراحی و تولید دستگاه مشابه هزینه‌های زیادی را صرف کرد، حتی در صورت خرابی نیز هزینه های بالایی را به اپراتور تحمیل می کند.
جذب ارتعاشات
در هنگام گردش کردن موتور قطعاً ارتعاشات و ضربه‌هایی به قسمت‌های مختلف آن وارد خواهد شد، به عنوان مثال در بخش متحرک دستگاه اگر ارتعاشات موتور به قسمت پیچ ساچمه‌ای منتقل شود، موجب انحراف آن خواهد شد که در نهایت عملکرد دستگاه پایین می‌آید
از طرفی اگر دستگاه ضربه یا ارتعاش را بدون کوپلینگ از بیرون دریافت کرده باشد، این ضربه به موتور وارد شده و موجب خرابی آن می‌شود، اما استفاده کردن از کوپلینگ راه حلی مناسب برای پیشگیری از چنین اتفاقات و عدم آسیب دیدن موتور گران قیمت می باشد.
عدم انتقال حرارت در موتور
موتورها به هنگام کار کردن حرارت زیادی ایجاد می‌کنند، اگر این حرارت به قسمت‌های متحرک دستگاه از جمله پیچ ساچمه‌ای منتقل شود، این قسمت بر اثر حرارت وارد شده منبسط شده و در نهایت طول آن تغییر پیدا می‌کند.
حال چنین اتفاقی اگر در قسمت‌های دیگر دستگاه رخ دهد همان محل دچار تغییر خواهد شد که در نهایت این روند بر روی عملکرد کلی دستگاه تاثیرات منفی اعمال می‌کند. اما استفاده کردن از یک کوپلینگ مناسب و ایده‌آل می‌تواند از بروز چنین مشکلی پیشگیری کرده و در نهایت دستگاه را در یک موقعیت خوب قرار دهد.
اهمیت استفاده کردن از یک کوپلینگ دقیقاً به موقعیت و کاربرد دستگاه بستگی دارد و در نهایت نیز موجب جذب کردن ارتعاشات، عدم انتقال حرارت، طولانی شدن برخی از سرویس‌های دوره‌ای و غیره خواهد شد.
اصلاح کردن عدم تطبیق پذیری محورها
در محورها زمان زیادی برای اتصال دقیق شفت‌ها صرف می‌شود، حال اگر محور این نوع شفت‌ها دقیقاً هم راستا نباشند با هر بار چرخیدن موتور نیرویی به قسمت‌ها و اجزای مختلف دستگاه و موتور وارد خواهد شد که همین موضوع موجب ایجاد صدا و ارتعاش در آن می‌شود.
بنابراین برای اصلاح کردن چنین مشکلاتی کوپلینگ‌ها تولید و عرضه می‌شوند که یک کوپلینگ در حالت‌های مختلفی می‌تواند عدم انطباق محورها را اصلاح کند.
انواع کوپلینگ‌ها
کوپلینگ‌هایی که در صنعت استفاده می‌شوند در دو دسته زیر قرار دارند:
کوپلینگ صلب
کوپلینگ‌های صلب انتقال گشتاور را به شکل بسیار خوب انجام می‌دهند که معمولاً نیز به صورت طوقه‌های طویل یا فلنج می‌باشد. البته تنها زمانی می توانیم از کوپلینگ صلب استفاده کنیم که شفت های قرار گرفته در داخل آن هم راستا با یکدیگر باشند. کوپلینگ ذکر شده هیچ نیازی به روانکاری نخواهد داشت.
کوپلینگ انعطاف پذیر
دسته دوم کوپلینگ ها با نام کوپلینگ انعطاف پذیر تولید می شوند که می‌توانند بدون هیچگونه لغزشی گشتاور را منتقل کنند. این نوع کوپلینگ زمانی استفاده می شود که شفت های آن به صورت هم راستا نباشند. کوپلینگ انعطاف پذیر را می توان مطابق با نوع اصطلاحات عدم انطباق در شفت ها به دو دسته تقسیم کرد،
دسته اول کوپلینگ هایی هستند که در یک یا چند قسمت خودشان از خمش بهره گرفته اند یا کوپلینگ هایی که در قسمت های مختلف خود حالت کشویی دارند. در برخی از روش ها نیز از هر دو شیوه طراحی برای تولید کوپلینگ ها استفاده می شود.
انواع کوپلینگ ها بر اساس کاربرد
اگر کوپلینگ ها را بر اساس کاربرد آنها دسته بندی کنیم، شامل دو دسته زیر خواهند بود:
کوپلینگ انعطافی
کوپلینگ چیست ،انعطافی ماده به روغن کاری هیچ گونه نیازی ندارد و عملکرد آن تحت فشار و برش خواهد بود، یعنی می تواند در صورت عدم انطباق داشتن شفت ها به طور موازی، زاویه‌ای و محوری نیز کارکرد داشته باشد. نمونه های رایج و پراستفاده از کوپلینگ های انعطافی عبارتند از:
- کوپلینگ های فکی یا آرواره‌ای
- کوپلینگ لاستیکی یا تایری
- کوپلینگ دیسکی یا صفحه‌ای
- کوپلینگ دیافراگمی
- کوپلینگ های مکانیکی
این دسته از کوپلینگ ها نیز جزو انواع کوپلینگ های پرکاربرد هستند که به روغن کاری نیاز دارند، با این وجود آنها را می توان در بخش های مختلف صنعتی استفاده کرد. سه نوع اصلی از کوپلینگ های مکانیکی وجود دارند که عبارتند از:
- کوپلینگ های دنده‌ای
- کوپلینگ های زنجیری
- کوپلینگ های رشته‌ای
نتیجه گیری
در این مقاله کوپلینگ چیست و انواع مختلف آن در صنعت را بررسی کردیم. کوپلینگ یک ابزار بسیار مهم در موتورها می باشد و وظایف مختلفی از جمله کنترل کردن ارتعاشات و انتقال دادن حرارت را بر عهده دارد. این وسیله کاربردی امروزه در انواع مختلفی تولید و عرضه می شود که برخی از آنها را توضیح دادیم.
البته موارد ذکر شده تنها بعضی از انواع کوپلینگ های تولید شده هستند که خود شامل مجموعه های زیادی از کوپلینگ ها می شوند. در سایت بیش تر با انواع مختلف کوپلینگ‌ها، نحوه کارایی و عملکرد هر کدام از آن ها و حتی قسمت های تشکیل دهنده یک کوپلینگ آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: قطعات هیدرولیک